En önemli ikinci Stoacı: Genç Seneca
Tarihteki en önemli ikinci Stoacı, 2000 yıl önce güney İspanya’da doğan ve Roma’da eğitim gören Seneca’dır. Saygın bir Romalı yazar olan Yaşlı Seneca’nın oğludur ve daha sonra da şair Lucan’ın amcasıydı. Seneca siyaset alanında kariyer yaptı ve yüksek rütbeli bir maliye memuru oldu.
MS 41’de Claudius imparator olduğunda, Seneca’yı imparatorun yeğeniyle sözde zina yaptığı gerekçesiyle Korsika adasına sürgün ettiğinde hayatı keskin bir dönüş yaptı. Sürgündeyken annesine onu teselli eden bir mektup yazdı. Sekiz yıl sonra, başka bir olayda, geleceğin imparatoru Nero’nun annesi ve Claudius’un eşi Agrippina, Seneca’nın geri dönmesine ve oğlunun öğretmeni ve danışmanı olmasına izin verdi. Nero daha sonra Roma İmparatorluğu tarihindeki en kötü şöhretli ve zalim imparatorlardan biri oldu ve Seneca’nın karakteri hakkında daha da fazla soru sordu. Yine de Seneca’nın MS 65’teki ölümü, Nero’nun (Seneca’nın kendisine karşı bir komplonun parçası olduğunu düşünen) emriyle geldi.
Tüm bu çalkantılı dönemler boyunca, Stoacılık hayatında sabit kaldı. Seneca’nın felsefeye maruz kalması, Seneca’nın ilk öğretmeni olan Stoacı bir filozof olan Attalus’tan geldi. Seneca, yazılarında adı düzenli olarak geçen Cato’nun da hayranıydı.
Seneca, ölümünden sonra Erasmus, Francis Bacon, Pascal, Montaigne gibi önemli isimleri günümüze kadar etkiledi. Seneca’nın Bir Stoacıdan Mektuplar, keder, zenginlik, güç, din ve yaşam üzerine zamansız felsefi tavsiyeler sunan eylemci erkekler ve kadınlar için gerekli bir okumadır ve onlara ihtiyacınız olduğunda her zaman yanınızdadır. “İnanın bana mısır ticaretindense kişinin kendi yaşamının bilançosunu anlaması daha iyidir” gibi zamansız öğütler içerirler. “Bize ömür kısa değil, biz onu kısaltıyoruz ve biz onu kıt değil, israf ediyoruz.” “Zorlukların üstesinden gelme yolunuzu düşünün: sert koşullar yumuşatılabilir, kısıtlanmış olanlar genişletilebilir ve ağır olanlar, onlara nasıl katlanacağını bilenler için daha hafif olabilir.”
Derleyip ve Çeviren: Nil Taşkın